SÂU BỆNH HẠI DƯA LEO

* Bệnh virus: trong giai đoạn 10-30 ngày sau hồng thường xuyên kiểm tra đồng ruộng để nhổ bỏ triệt để cây nhiễm bệnh và phòng trừ nhóm côn trùng chích hút (bọ trĩ, bọ phấn trắng, rầy mềm).

* Đối với các bệnh do nấm gây ra như: bệnh sương mai, bệnh thán thư, bệnh phấn trắng, bệnh héo vàng... thực hiện theo quy trình phòng trừ bệnh như sau:

- 12 - 15 ngày sau hồng phun Amictar 250SC (10ml/bình 16 lít nước phun 2 bình/1000m^2).

- 19 - 22 ngày sau trồng phun Ridomil Gold 68WG (40g/bình 16 lít nước phun 3 bình/1000 m^2).- 30 - 35 ngày sau hồng phun Aliette 800WG (30g/bình 16 lít nước phun 4 bình/1000 m^2).

* Một số côn trùng gây hại trên cây dua chuột

Cây dưa chuột (Cucumis sativus) là cây rau ăn quả được hồng ở nhiều nước trên thế giới, là mặt hàng xuất khẩu quan trọng ở nước ta. Tuy nhiên, nguyên nhân cơ bản làm ảnh hưởng đến diện tích, năng suất và phẩm chất của dưa là sự phá hoại nghiêm trọng của một số đối tượng sâu bệnh hại chứứi. Để giúp bà con nông dân nhận biết đúng và sử dụng thuốc bảo vệ thực vật an toàn hiệu quả, xin giới thiệu một số côn trùng gây hại thường gặp như sau:

Bù lạch: Thrips palmi

Đặc điểm nhận hiếi: Bù lạch thường gây hại nặng ở giai đoạn cây con trên nhiều loại cây như cà, đậu, ớt, dưa bầu bí...

Cơ thể con trưởng thành và con non rất nhỏ, con trưởng thành màu vàng đậm hoặc màu đen, cánh là những sợi tơ mảnh, cuối bụng thon. Con non không cánh, hình dạng giống trưởng thành, màu xanh vàng nhạt. Con trưởng thành di chuyển nhanh, đẻ trứng trong mô mặt dưới lá.

Điều kiện phát sinh, gây hại

Bọ trĩ phát triển mạnh trong điều kiện thời tiết nóng và khô. Chúng gây hại nặng từ giai đoạn cây con đến ra hoa, đậu quả, làm cây chùn ngọn, cây không vưon lóng, quả không phát triển.

Con trưởng thành và con non sống tập tnmg ở ngọn non hay ở mặt dưói lá non, chích hút nhựa làm cho ngọn bị xoăn lại, bọ trĩ kết họp vói rệp làm cho ngọn non bị sượng ngẩng đầu lên cao.

Triệu chứng gây hại của bọ trĩ

Bù lạch kháng thuốc mạnh, bù lạch còn là môi giói truyền bệnh virus cho cây.

Bọ trĩ là môi giói truyền bệnh vinis Cucumber Mosaic. - Bọ trĩ thường gây hại nặng ở vùng chúyên canh, nên trồng đồng loạt và tránh gối vụ, kiểm ữa mộng dưa thật kỹ để phát hiện sớm ấu trùng bọ trĩ.

Vòng đời: trung bình 18-25 ngày.

Trứng: 2 - 4 ngày. Ấu trùng: 4 - 6 ngày. 

Trưởng thành; 10-11 ngày.

Biện pháp phòng trừ

- Chăm sóc cho cây sừủì trưởng tốt. Trong mùa khô nóng, tưói đều đặn bằng cách phun mưa để cho ruộng dưa ẩm và mát, hạn chế bọ tiĩ phát triển.

- Bọ tri có sức kháng thuốc mạnh và mau quen thuốc, vì vậy cần dùng các thuốc có tác dụng tiếp xúc mạnh và thay đổi loại thuốc giữa các lần phun. Các thuốc có hiệu quả cao là Conhdor, Polytrm, Dragon,... nên phun thuốc đồng loạt cả cánh đồng dưa và bờ cỏ.

Bọ dưa: Aulacophora similis

Đặc điểm nhận biết

- Bọ dưa gây hại trên nhiều loại cây trồng như dưa hấu, dưa chuột, bí xanh, bí đỏ, bầu,...

- Bọ trưởng thành có cánh cứng màu vàng cam. Con cái đẻ trong trong đất, trong rơm rạ gần gốc cây, trứng được đẻ thành từng nhóm mỗi nhóm 2 - 5 trứng. Mỗi con cái có thể đẻ 200 trứng. Sâu non dạng con sùng, màu trắng ngà, đầu màu nâu, chân ngực phát triển. Nhộng nằm trong đất có màu nâu nhạt, bên ngoài có lớp kén ta bao phủ.

- Vòng đời trung bình 80 - 130 ngày.

Trứng: 8-15 ngày.

Tiền nhộng: 1 - 2 ngày.

Nhộng: 1 - 2 ngày.

Thành trùng: 60 - 80 ngày.

Điều kiện phát sinh, gây hại

- Bọ trưởng thành hoạt động phá hại vào sáng sớm và chiều tối, ban ngày trời nắng ẩn dưói tán lá hoặc trong đất. Tníng đẻ rải rác ữên mặt đất quarửi gốc dưa. Sâu non sống và hóa nhộng trong đất.

- Bọ trưởng thành hại mạnh khi cây dưa còn nhỏ có 4 - 5 lá (dưód 20 ngày tuổi), mật độ bọ cao có thể làm cây dưa trụi hết lá và ngọn non, cây dưa phát triển kém hoặc chết. Khi cây dưa lớn, lá có nhiều lông, bọ dưa không phá hoại nữa.

- Bọ non sống trong đất ăn rễ và cắn gốc cây kể cả khi cây đã lón, làm cây sinh trưởng kém có thể làm cây héo chết.

Biện pháp phòng trừ

- Dùng vợt xua đuổi để bắt bọ trưởng thành.

- Có thể bắt bằng tay vào sáng sớm khi cây dưa còn nhỏ, để ữánh lây lan sang vụ sau cần thu gom tiêu hủy cây dưa sau mùa thu hoạch, chất thành đống để dẫn dụ bọ dưa tập trung rồi phun thuốc.

- Rải thuốc sâu dạng hạt như Diaphos 10G, Basudin 10H, Gà nòi 4G, Vicarp 4H, rải quanh gốc dưa trước khi cây ra hoa để diệt sâu non. Ấu trùng: 18 - 35 ngày. Nhộng: 5-14 ngày. 

- Khi bọ trưởng thành phát sinh gây hại phun thuốc vào sáng sớm hoặc chiều tối, dùng các loại thuốc như Sherpa, Dragon, Polytrin, Lorsban,...

Bọ rùa 28 chấm: Epilachna vigintioctopunctata

Đặc tính của bọ rùa

Bọ rùa 28 chấm gây hại trên nhiều loại cây hồng như cà chua, cà tứn, dưa chuột, dưa hấu, mưóp đắng, bầu bí.

Con trưởng thành là một loài bọ cánh CTÍng có hình bán cầu, màu nâu đỏ hoặc vàng với nhiều chấm đen trên Iưng.

Con trưởng thành có màu nâu đỏ hoặc màu vàng, trên lưng có 28 chấm đen.

Ấu trùng có màu vàng nhạt và có nhiều gai nhọn trên lưng và hai bên sườn. Nhộng hình bầu dục màu vàng nằm dưới trên lá, trên thân có lông và nhiều chấm đen.

Đặc điểm gây hại

Con ấu trùng và con trưởng thành ăn biểu bì lá, để lại màng mỏng. Nếu mật độ bọ rùa cao, lá có thể bị ăn trơ trụi chỉ còn gân chính, làm cây smh trưởng kém, ruộng dưa xơ xác. Bọ còn ăn quả non, có thể phát hiện những lỗ nông trên bề mặt quả.

Con trưởng thành hoạt động mạnh vào lúc sáng sớm và chiều mát. Bọ rùa đẻ triíng ở mặt dưới lá, trứng được đẻ tập trung thành từng ổ, mỗi ổ từ 10 - 20 triíng. 86 trong suốt thòi gian sinh sống bọ rùa cái đẻ từ 200 - 300 trứng.

Thời gian xuất hiện

Từ khi cây dưa còn nhỏ đến khi có quả. Nhiều nhất khi cây ra hoa, có quả non.

Vòng đòi; 35 - 45 ngày.

Trứng: 3 - 4 ngày.

Ấu trùng: 12 - 16 ngày.

Nhộng: 4 - 5 ngày.

Trưởng thành: 15-20 ngày.

Phòng trị

- Ngắt bỏ lá bị hại và lá có nhộng bám, bắt giết bọ non và bọ trưởng thành.

- Vệ sinh đồng ruộng, tiêu diệt ký chủ phụ, thu dọn tàn dư thực vật, phoi và đốt bỏ.

- Khi cần thiết có thể dùng thuốc để phun trừ. Aphids (rầy mềm): Gossypii glover

Đặc điểm nhận biết

Rệp trưởng thành và rệp non cơ thể đều rất nhỏ, hình quả lê trần trụi và mềm, màu vàng nhạt hoặc xanh đen. Rệp sống tập trung thành đám đông ở chồi non và ở mặt dưới lá non từ khi cây có 2 lá mầm đến khi thu hoạch, aphids chích hút nhựa làm cho ngọn dưa chùn lại, cây sinh trưởng kém, mật độ rệp cao có thể làm khô cả lá. Rệp còn là môi giới truyền các loại bệnh virus cho cây dưa.

Giai đoạn gây hại: Rệp xuất hiện ở tất cả các giai đoạn sữứi trưởng, phát triển của cây và mạnh nhất sau khi cây đậu quả, tán lá rậm rạp.

Biện pháp phòng trừ

- Dùng tay giết rệp, khi rệp phát sinh nhiều phun các thuốc Sherpa, P)n-mex, Penbis, Polytrin,...

- Aphids có rất nhiều thiên địch như bọ rùa, dòi, kiến, nhện nấm. Nên chỉ phun thuốc khi nào mật số quá cao ảnh hưởng đến năng suất.

Ruồi đục lá: Liriomym tryfoli

Đặc điểm nhận biết: Ruồi đục lá còn gọi là sâu vẽ bùa gây hại trên nhiều loại cây trồng như dưa hấu, dưa chuột, bầu bí, cà chua, đậu tương, đậu xanh,...

Con trưởng thành là loài ruồi nhỏ, dài 1,5 - 2,0mm, màu đen có điểm vàng ữên lưng, ngực. Sâu non dạng dòi, dài khoảng 2mm, màu vàng rửiạt hoặc màu trắng kem, mình dẹt không chân. Ấu trùng thường nằm trong đường hầm và chui ra ngoài khi hóa nhộng. Nhộng màu vàng dính trên lá hoặc rơi xuống đất.

Ruồi trưởng thành hoạt động ban ngày, đẻ trứng trong mô biểu bì mặt trên lá, mỗi con cái có thể đẻ 250 trứng dòi nở ra đục dưói lóp biểu bì lá thành những đường vòng vèo màu trắng, có thể nhìn thấy con dòi dưói đường đục. Một lá có thể bị nhiều dòi phá hại, nhiều vết đục làm lá bị cháy khô, cây súứi trưởng kém. Sâu thường gây thành dịch vào cuối mùa mưa.

Điều kiện phát sinh, gây hại

Ruồi đục lá thường phát triển mạnh vào mùa nắng. Dòi phá hại từ khi cây mới mọc lá mầm cho đến khi ra hoa, đậu quả. Mùa khô cây bị gây hại nặng hon mùa mưa. Dòi đục lá ăn mô làm giảm diện tích quang họp, làm cây cằn cỗi, lá rụng sớm. Trên ruộng nếu bị ruồi đục lá gây hại sớm và nặng sẽ làm giảm năng suất cây trồng.

Vòng đời

Trứng: 2 - 4 ngày.

Ấu trùng: 10 - 12 ngày.

Nhộng: 5 - 7 ngày.

Trưỏng thành: 1 -3 ngày.

Biện pháp phòng trừ

- Cày bừa phơi đất để diệt cỏ lá rộng là ký chủ phụ của ruồi.

- Chăm sóc cho cây sữứi trưởng tốt để vượt qua tác hại của ruồi, ngắt bỏ các lá bị ruồi hại nặng.

- Phun thuốc sớm khi ruồi mới phát sinh gây hại bằng các thuốc Trigard, Basudm, Malate, Polytrin...

Sâu đất: Agrotis ipsilon.

Triệu chứng: Sâu xám thường gây hại giai đoạn cây con trên tất cả các loại rau. Loài sâu này thường cắn điít thân và cành non kéo xuống đất để ăn.

Đặc điểm hình thái

Bướm: thân có màu xanh đen, cánh trước màu nâu nhạt hoặc nâu đen, cánh sau trắng có một đường màu đen ở cuối.

Sâu non màu xám đen hoặc màu nâu xám dọc theo hai bên thân có một dãy đen mờ. Sâu có 3 đôi chân thật và 5 đôi chân giả.

Nhộng màu xám xanh đến nâu đỏ có 2 gai ở phía sau.

Đặc điểm sinh học và sinh thái

- Trúng được đẻ thành ổ ở trong đất hoặc mặt dưới lá, trên thân, trên cỏ và trên tàn dư toong ruộng gần gốc cây chủ. Một con bướm cái có thể đẻ 1.200 trứng toong suốt thòi gian sừủì sống của nó.

- Sâu non có 5 - 6 tuổi, khi đụng vào con sâu chúng cuộn lại giả chết. Ban ngày sâu non ẩn núp ở dưói đất, mặt dưới của lá. Ban đêm sâu non lên mặt đất và cắn ngang thân cây sát mặt đất, làm thân cây bị khuyết hoặc bị cắn đứt.

- Sâu non có thể gây hại nặng cho cây giống và cây con trên ruộng. Sâu thường xuất hiện vào giai đoạn cây 90 con và gây hại trầm trọng nhất ở những vùng đất nhẹ, đất cát nơi sâu non có thể vùi mình dễ dàng.

Vòng đời: 37 - 62 ngày.

Trứng: 4-11 ngày.

Sâu non: 22 - 34 ngày.

Nhộng: 9-13 ngày.

Bướm: 2 - 4 ngày.

Biện pháp phòng trừ

- Vệ sinh đồng ruộng, làm sạch cỏ dại, cày ải phơi đất 2 tuần trước khi trồng.

- Dẫn nước ngập ruộng trước khi chuẩn bị đất để hồng.

- Đối với những ruộng có diện tích nhỏ có thể bắt sâu bằng tay.

- Hạn chế phun thuốc để bảo tồn thiên địch thường xuất hiện trên đồng ruộng như nhện, bọ rùa, ong ký sinh...

- Dùng bẫy chua ngọt để bẫy bướm (4 phần đường đen + 4 phần giấm + 1 phần rượu -1-1 phần nước + 1% thuốc).

- Có thể dùng các loại thuốc để xử lý đất trước khi gieo trồng như Basudm, Diaphos, Regent...

Sâu ăn tạp: Spodoptera litura

Đặc điểm và hình thái

- Thành trùng là 1 loài bướm đêm màu nâu đen, cánh trước có những hình dáng rất phức tạp. Ở 1/3 kể từ gốc cánh có 1 vệt trắng từ mép cánh trước đến giữa cánh. Khi đậu cánh xếp hình mái nhà, vệt sáng tạo trên cánh giống hình chữ V. Cánh sau màu trắng bóng có ánh tím.

- Trứng hình bán cầu được đẻ thành từng ổ ở mặt dưới lá, mỗi ổ từ 50 - 200 trứng và có lóp lông phủ trên ổ trứng. Mỗi con cái có thể đẻ 500 - 2.000 trứng trong suốt thời gian sừửì sống của chúng.

- Ấu trùng mới nở màu xanh nhạt đến tối, có 3 vệt (vệt giữa lưng và 2 vệt phụ lưng) chạy dài từ đầu đến cuối bụng. Trên vạch phụ lưng mỗi đốt xuất hiện 1 vệt đen hình bán nguyệt. Riêng đốt bụng thứ 1 và 8 vệt đen hình bán nguyệt lón dừih liền vói phần kia phụ trên thân tạo thành đốm đen => gọi là sâu khoang (loang lỗ).

- Nhộng màu nâu bóng, cuối bụng có 1 cặp gai ngắn.

Tập quán sinh sống

- Trưởng thành hoạt động vào chiều tối, ban ngày ẩn nấp ữong bụi rậm, cành cây, thường đẻ trứng hên mặt trên của lá.

- Sâu non mới nở sống tập trung và gặm những biểu mô của lá. Sang tuổi 2 sâu phân tán, xuất hiện 2 đốm đen, chưa có phản ứng với ánh sáng. Tuổi 3 xuất hiện 3 vạch chừửì, màu sắc sâu non thay đổi và có phản ứng vói ánh sáng, phần lớn chúng hoạt động mạnh vào sáng sớm hoặc chiều mát. Khi có ánh sáng mặt trời sâu ẩn ở phía dưới lá hoặc trốn vào đất. 

- Ở tuổi 2 - 3 sâu có thể ăn lủng lá đục thành những lỗ nhỏ.

- Tuổi 4 - 5 có khả năng phá hại mạnh ăn những mảng lá lớn, chừa lại gân chính, đôi khi chừa lại cuống lá, có phản ứng với ánh sáng rất mạnh.

- Tuổi 6 sâu hoạt động ít, ăn ít, cơ thể ngắn lại. Cuối tuổi 6 sâu không ăn, chui xuống đất, tạo thành nôi và hóa nhộng, đôi khi trong lá khô hoặc tàn dư thực vật.

Biện pháp phòng trị

- Cày bừa phơi đất, diệt nhộng.

- Dùng tay ngắt bỏ ổ trứng.

- Dùng bẫy chua ngọt để diệt bướm.

- Dùng thuốc gốc lân hữu cơ hoặc cúc tổng họp. Oíunack, Penvalerate, Polytiin, Oncol, Sumicidin.

Sâu ăn lá: Diaphanm indica.

Đặc điểm nhận biết

Sâu gây hại chủ yếu trên họ dưa, bầu bí.

Bướm trưởng thành có thân dài khoảng 10mm, khi đậu cánh xếp hình tam giác có vệt màu trắng ở giữa, mép cánh màu nâu đen. Trứng nhỏ màu trắng nhạt, đẻ rời rạc từng trứng ở mặt dưới lá trên ngọn và lá non. Mỗi con cái có thể đẻ 340 - 510 trứng.

Sâu non màu xanh lá cây nhạt, trên lưng có 2 sọc trắng chạy dọc cơ thể. Sâu non tuổi rứiỏ ăn biểu bì, lớn lên cắn lủng lá và cạp vỏ quả. Nhộng màu nâu đen tììuòng nằm trong lá cuốn lại.

Quy luật phát sinh, gây hại

Sâu non thường sống ở ngọn và mặt dưới lá non, sâu non thường cuốn lá hoặc kết những lá lại với nhau và nằm bên trong ăn phá. Ở mật độ cao sâu chúng ăn phá xơ xác lá chỉ còn lại gân lá. Sâu phát sinh gây hại từ khi cây còn nhỏ đến khi có quả, nhiều nhất là khi cây bắt đầu ra hoa và có quả non, sâu cạp vỏ quả làm quả xấu xí, mất giá trị thưong phẩm...

Vòng đời: 20 - 40 ngày.

Trứng: 2 - 3 ngày.

Sâu non: 10 - 18 ngày.

Nhộng: 8-12 ngày.

Thành trùng: 2 -3 ngày.

Biện pháp phòng trừ

- Thu dọn tàn dư cây sau khi thu hoạch.

- Bắt giết sâu non và nhộng.

- Phun thuốc vào sáng sớm hoặc chiều mát: Olong 55WP, Biocừi 16WP, Cyperm, Vertìmex, Sherzol, BT, thòi gian cách ly 7 -10 ngày.

CTY TNHH ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP XUÂN NÔNG

Địa chỉ: 21/5 Đường Võ Nguyên Giáp, Khu Vực 1, P. Hưng Thạnh, Q. Cái Răng, TP. Cần Thơ (gần chân cầu Hưng Lợi)

Địa chỉ: 352C, đường 30/4, P.Xuân Khánh, Q. Ninh Kiều, TP. Cần Thơ

Số điện thoại: 0763800763

Email: caygiongcantho.vn@gmail.com