Kỹ thuật trồng, chăm sóc cây bòn bon thái: Giống cây ăn quả tiềm năng

Bòn bon Thái là giống cây ăn quả nhiệt đới có cơm dày, vị ngọt, ít hạt và năng suất cao. Với giá trị kinh tế lớn và khả năng thích nghi tốt, giống cây này ngày càng được nhiều nhà vườn lựa chọn. Cây giống Cần Thơ sẽ chia sẻ kỹ thuật trồng và chăm sóc phù hợp theo từng giai đoạn sinh trưởng để khai thác tối đa năng suất và chất lượng trái. 

Đặc điểm nổi bật của giống bòn bon Thái

Bòn bon Thái có thân gỗ cao trung bình 8–15m khi trưởng thành. Lá kép lông chim, màu xanh đậm, bóng. Hoa mọc thành chùm từ thân chính, nở rộ vào mùa xuân – hè. Quả có vỏ mỏng, màu vàng nhạt khi chín, chứa nhiều múi cơm trắng sữa, vị ngọt, ít hạt hoặc hạt lép. Cây cho quả quanh năm, nhưng rộ nhất là từ tháng 7 đến tháng 9.

So với giống bòn bon nội địa, bòn bon Thái có thời gian cho trái sớm hơn (3–4 năm sau trồng), năng suất cao hơn, quả đều, và dễ tiêu thụ trên thị trường.

Điều kiện sinh thái phù hợp

Cây bòn bon Thái sinh trưởng tốt ở vùng khí hậu nhiệt đới ẩm, mưa nhiều và không có gió mạnh. Cụ thể:

Nhiệt độ lý tưởng: từ 25–30°C

Lượng mưa trung bình: trên 1500mm/năm, phân bố đều

Độ cao so với mực nước biển: từ 0–800m

Đất trồng: đất thịt pha, đất đỏ bazan, đất phù sa có tầng canh tác sâu, tơi xốp, thoát nước tốt, pH từ 5,5–6,5

Ánh sáng: cây ưa sáng bán phần, nên trồng xen hoặc che bóng nhẹ giai đoạn đầu

Ở Việt Nam, các tỉnh Tây Nguyên (Đắk Lắk, Lâm Đồng), Đông Nam Bộ (Bình Phước, Đồng Nai), và một số tỉnh miền Trung – Tây Nam Bộ có điều kiện lý tưởng để trồng bòn bon Thái.

Kỹ thuật nhân giống

Giống bòn bon Thái được nhân giống chủ yếu bằng phương pháp ghép hoặc chiết cành, giúp cây giữ được đặc tính di truyền, ra trái sớm và đồng đều. Hạn chế gieo hạt vì cây con sinh trưởng chậm và không ổn định về chất lượng quả.

Chiết cành: Chọn cành bánh tẻ, không sâu bệnh, đường kính 0,8–1,5cm, tiến hành vào đầu mùa mưa để tỷ lệ ra rễ cao. Sau 2–3 tháng, có thể cắt và trồng ra bầu.

Ghép mắt hoặc ghép chồi: Thực hiện vào mùa khô hoặc đầu mưa. Dùng gốc ghép là cây bòn bon nội địa khỏe mạnh, ghép mắt của cây mẹ Thái đã cho trái.

Kỹ thuật trồng bòn bon Thái

Thời vụ trồng: Đầu mùa mưa (tháng 5–7) là thời điểm thích hợp để trồng ngoài đất.

Mật độ và khoảng cách cây bòn bon Thái

• Trồng theo khoảng cách 5m x 5m hoặc 6m x 6m tùy vào độ phì nhiêu của đất và khả năng chăm sóc.
• Mỗi hecta có thể trồng từ 280–400 cây.

Chuẩn bị hố trồng cây bòn bon Thái

• Kích thước hố: 60 x 60 x 60cm
• Trộn đất mặt với phân chuồng hoai mục (10–15kg), vôi bột (0,5kg), phân lân nung chảy (0,5kg), để ủ trước ít nhất 15 ngày.

Kỹ thuật trồng cây bòn bon Thái

• Đặt bầu cây bòn bon Thái con vào giữa hố, lấp đất ngang mặt bầu, nén nhẹ, cắm cọc giữ cây và che nắng trong 1–2 tháng đầu.
• Tưới nước giữ ẩm thường xuyên trong 1 tháng đầu sau khi trồng.

Kỹ thuật chăm sóc bòn bon Thái

Tưới nước cho cây bòn bon Thái

Bòn bon cần nhiều nước, đặc biệt trong giai đoạn kiến thiết cơ bản và ra hoa – nuôi trái. Giai đoạn cây con, tưới mỗi ngày hoặc cách ngày vào mùa nắng. Khi cây lớn, có thể tưới 2–3 lần/tuần tùy theo độ ẩm đất.

Bón phân cho cây bòn bon Thái

Năm 1–2: Dùng phân NPK 20-20-15 hoặc 16-16-8 bón định kỳ 2 tháng/lần, mỗi lần 100–200g/cây, tăng dần theo tuổi cây. Kết hợp bón phân chuồng hoai vào đầu mùa mưa.

Từ năm thứ 3 trở đi

• Trước khi cây ra hoa: tăng phân lân và kali để kích thích ra hoa đều.
• Sau đậu trái: tăng phân kali để nuôi quả.
• Sau thu hoạch: bón phân hữu cơ và trung vi lượng để phục hồi cây.

Cắt tỉa, tạo tán

• Tỉa bỏ cành vượt, cành sâu bệnh, cành đan chéo để cây thông thoáng.
• Giai đoạn kiến thiết, tạo tán hình chén để ánh sáng phân bố đều.
• Sau thu hoạch, nên cắt tỉa nhẹ và vệ sinh vườn.

Phòng trừ sâu bệnh trên cây bòn bon Thái 

Bòn bon Thái ít sâu bệnh nhưng cần lưu ý một số đối tượng sau:

Rầy mềm, rệp sáp: Hút nhựa, gây chảy nhựa, làm trái non rụng. Phun dầu khoáng, thuốc sinh học hoặc dẫn dụ thiên địch như kiến vàng.

Bệnh thán thư: Gây đốm đen trên trái và lá. Cần vệ sinh tán lá, luân canh, và phun thuốc sinh học (gốc đồng, nấm đối kháng) định kỳ.
Bệnh nấm rễ: Xảy ra khi đất úng nước. Cần lên liếp cao, thoát nước tốt và xử lý bằng Trichoderma.

Áp dụng biện pháp canh tác hữu cơ – sinh học là ưu tiên để tạo sản phẩm sạch, bền vững.

Thu hoạch và bảo quản trái bòn bon Thái 

Sau 3–4 năm trồng, cây bắt đầu cho trái. Quả chín sau 90–100 ngày kể từ khi đậu quả. Khi vỏ quả chuyển màu vàng nhạt đều, múi căng mọng là lúc thu hoạch tốt nhất. Thu hái nhẹ tay, tránh làm trầy vỏ.

Bòn bon Thái sau thu hoạch có thể bảo quản mát được 7–10 ngày. Nếu tiêu thụ chậm, có thể sơ chế, sấy dẻo hoặc làm nước ép để kéo dài giá trị thương phẩm.

Tiềm năng phát triển và khuyến nghị

Bòn bon Thái hiện đang là cây ăn quả tiềm năng cho các tỉnh miền Đông Nam Bộ và Tây Nguyên nhờ:

• Nhu cầu tiêu dùng nội địa và xuất khẩu tăng.
• Ít cạnh tranh, đầu ra dễ kết nối với chuỗi cung ứng trái cây sạch.
• Có thể kết hợp với mô hình du lịch sinh thái vườn, trồng xen cà phê, hồ tiêu, ca cao.

Các vấn đề thường gặp khi trồng bòn bon Thái

Vì sao cây bòn bon Thái lâu ra trái hoặc không ra trái dù đã 3–4 năm tuổi?

Nguyên nhân phổ biến:

• Cây trồng từ hạt, không phải giống ghép hoặc chiết ⇒ thời gian sinh trưởng kéo dài hơn 6–7 năm mới ra quả.
• Thiếu ánh sáng hoặc trồng nơi ẩm thấp, rậm rạp.
• Bón quá nhiều đạm (đạm thúc đọt), ít lân và kali ⇒ cây chỉ phát triển cành lá, không ra hoa.
• Không có giai đoạn xiết nước kích thích phân hóa mầm hoa. Đây là kỹ thuật quan trọng: cần ngưng tưới 20–30 ngày trước mùa ra hoa, sau đó tưới lại và bổ sung kali + lân cao để ra hoa đồng loạt.

Giải pháp:
Áp dụng kỹ thuật xiết nước, tăng phân lân – kali, cắt tỉa tạo tán, phun bổ sung phân bón lá chứa Bo, K2O, và vi lượng để kích thích mầm hoa.

2. Trái bòn bon Thái bị sượng, nhạt, nhiều hạt hoặc bị rụng sớm

Nguyên nhân:

• Cây thiếu dinh dưỡng giai đoạn nuôi quả (nhất là Kali và Canxi).
• Rễ bị tổn thương hoặc úng nước trong giai đoạn mang trái.
• Tình trạng mất cân đối dinh dưỡng, hoặc thời tiết thay đổi đột ngột (mưa lớn, nắng gắt, gió mạnh).
• Cây bị rệp sáp, sâu đục quả tấn công làm giảm chất lượng trái.

Giải pháp:

• Bón bổ sung phân kali (K2SO4), vôi dolomite và phân vi lượng có canxi – magiê trong giai đoạn trái non.
• Tưới nước đều, không để ngập úng hoặc khô hạn đột ngột.
• Phun chế phẩm sinh học phòng trừ sâu bệnh định kỳ.
• Nên dùng phân hữu cơ sinh học để cải thiện chất lượng đất và hạn chế sượng trái.

3. Khó tìm giống bòn bon Thái chuẩn hoặc cây giống không đồng đều

Vấn đề:

• Trên thị trường có nhiều loại cây “mạo danh” bòn bon Thái nhưng thực chất là giống nội hoặc cây gieo hạt.
• Cây giống bán trôi nổi, không rõ nguồn gốc, không đảm bảo ghép đúng giống mẹ → ảnh hưởng năng suất và chất lượng quả.

Giải pháp:

• Chọn mua giống tại trung tâm giống cây trồng uy tín, có vườn cây mẹ rõ ràng, quy trình ghép/chiết đạt chuẩn.
• Ưu tiên giống bòn bon Thái ghép mắt từ cây mẹ năng suất cao, cơm dày, ngọt, ít hạt.
• Kiểm tra kỹ tình trạng cây giống: rễ khỏe, bầu đất chặt, không có dấu hiệu sâu bệnh.

Bà con nên đầu tư kỹ thuật bài bản, chọn giống chuẩn từ vườn uy tín, đồng thời áp dụng phương pháp canh tác bền vững để nâng cao chất lượng sản phẩm và giá trị kinh tế lâu dài.

Quý Khách hàng vui lòng liên hệ Cây giống Cần Thơ qua các kênh sau để được đội ngũ kỹ sư hỗ trợ nhanh chóng và chu đáo:

- Địa chỉ: 352C, đường 30/4, P.Xuân Khánh, Q. Ninh Kiều, TP. Cần Thơ

- Website: https://caygiongcantho.vn/

- Hotline: 0901 087 973

- Zalo: 0889 008 222