NHÀ KÍNH PHƠI BÙN AO - TOP 15 LƯU Ý KHI THI CÔNG NHÀ KÍNH PHƠI BÙN AO

Xu hướng xử lý bùn ao bằng công nghệ nhà kính

Trong bối cảnh ngành thủy sản Việt Nam phát triển mạnh, đặc biệt là ở các tỉnh như Bạc Liêu, Sóc Trăng, Đồng Tháp và Cà Mau, vấn đề xử lý bùn thải ao nuôi đang trở thành thách thức lớn. Mỗi ao nuôi tôm có thể phát sinh từ 30-50 m³ bùn/năm, chứa nhiều chất hữu cơ, mầm bệnh, và có nguy cơ gây ô nhiễm nguồn nước nếu không được xử lý đúng cách.

Giải pháp nhà kính phơi bùn ao đã được nhiều trang trại hiện đại áp dụng thay cho phơi ngoài trời, vì:

• Giúp rút ngắn thời gian làm khô từ 10 ngày xuống còn 2-3 ngày;
• Giảm mùi hôi, hạn chế nước rỉ và ruồi muỗi;
• Biến bùn phơi khô thành phân hữu cơ vi sinh hoặc vật liệu cải tạo đất.

Nhà kính phơi bùn ao là gì?

Nhà kính phơi bùn ao là công trình khung thép phủ màng PE trong suốt, sử dụng hiệu ứng nhà kính tự nhiên để hấp thụ nhiệt mặt trời, tăng tốc quá trình bay hơi nước trong bùn.

Bên trong nhà kính, nhiệt độ trung bình có thể đạt 45-60°C khi trời nắng, giúp bùn khô nhanh gấp 2-3 lần so với phơi tự nhiên, mà vẫn kiểm soát được mùi hôi, vi sinh vật và nước rỉ thải.

Nhờ đó, chi phí vận hành giảm 30-40%, đồng thời đảm bảo tuân thủ quy định về môi trường trong nuôi trồng thủy sản.

Cấu tạo nhà kính phơi bùn ao

Một nhà kính phơi bùn ao đạt chuẩn thường gồm các phần chính:

1. Khung và móng

• Móng bê tông cốt thép M200 – M250 có rãnh thoát nước.
• Cột chính: Thép ống mạ kẽm phi 49 × 1.4mm.
• Kèo chính: Thép ống mạ kẽm phi 49 × 1.4mm.
• Giằng chéo, đà dọc: Thép phi 27 × 1.2-1.4mm.
• Đà chân: Thép hộp 30 × 30 × 1.2mm, giúp cố định toàn bộ khung.

2. Màng phủ và lưới thông gió

• Màng PE 150 micron Israel, độ truyền sáng 85-90%, kháng tia UV, tuổi thọ 5-7 năm.
• Lưới thông gió 18 mesh chống côn trùng, giúp điều hòa nhiệt - ẩm.

3. Kích thước phổ biến

• Khẩu độ: 6m - 10m
• Chiều cao cột: 2m- 4m
• Chiều cao đỉnh mái: 4m - 6,5m
• Mái vòm parabol hoặc chữ A, giúp phân bố ánh sáng đều và giảm áp lực gió.

4. Khu vực nền phơi

• Nền bê tông chống thấm hoặc lót bạt HDPE dày 0.5-1mm, độ dốc 1-2% về rãnh thoát nước.

• Có thể chia 3 khu: bùn mới, bùn bán khô, bùn khô hoàn toàn.

Ưu điểm vượt trội của nhà kính phơi bùn ao

Tổng thể, nhà kính giúp giảm 60-70% diện tích phơi, tiết kiệm nhân công và bảo vệ môi trường xung quanh khu nuôi.

Lợi ích tổng thể khi ứng dụng mô hình nhà kính phơi bùn ao

• Giảm chi phí xử lý rác thải thủy sản 30-50%.
• Giảm phát thải khí gây mùi, bảo vệ sức khỏe người lao động.
• Dễ kiểm soát vi sinh gây bệnh trong bùn ao.
• Góp phần đạt tiêu chí sản xuất xanh - sạch - tuần hoàn theo định hướng nông nghiệp bền vững.

Top 15 lưu ý khi thi công nhà kính phơi bùn ao

1. Khảo sát đặc điểm bùn và địa hình khu phơi

Trước khi thi công, cần phân tích thành phần bùn (bùn hữu cơ, bùn ao nuôi tôm, bùn thủy sản...) và độ ẩm trung bình. Những loại bùn có hàm lượng hữu cơ cao cần sàn phơi thoát nước nhanh, trong khi bùn nặng, sét phải có mái cao và thông gió tốt hơn.
Đồng thời, khảo sát địa hình, chọn khu đất cao, dễ thoát nước, không ngập úng trong mùa mưa.

2. Thiết kế nền và hệ thống thoát nước hợp lý

Nền khu phơi nên đổ bê tông dốc 2–3% để nước rút nhanh, tránh đọng lại gây nứt, mốc bùn. Rãnh thoát nước hai bên cần lót lưới lọc tránh tắc nghẽn. Nếu khu vực có lượng bùn lớn, nên thiết kế hố lắng hoặc bể chứa nước thải riêng.

3. Lựa chọn khung kết cấu vững chắc

Khung nhà kính phơi bùn ao cần chịu được tải trọng gió lớn và độ ẩm cao. Vật liệu nên là thép mạ kẽm nhúng nóng phi 49 x 1,4mm, giằng chéo bằng ống phi 27 x 1,2mm. Không nên dùng sắt sơn vì nhanh gỉ, dễ xuống cấp khi gặp hơi ẩm từ bùn.

4. Chọn vật liệu màng phủ đúng tiêu chuẩn

Màng nhà kính nên sử dụng loại PE 150 micron nhập khẩu Israel, có khả năng chống tia UV, chịu nhiệt 40–50°C và chống bám bụi. Độ bền trung bình đạt 4–6 năm trong điều kiện phơi ẩm cao.

5. Bố trí hệ thống thông gió tự nhiên hiệu quả

Cửa gió bên hông cần lắp lưới thông gió 18 mesh, giúp đối lưu không khí, giảm độ ẩm trong nhà. Với khu phơi quy mô lớn, có thể thiết kế thêm cửa đỉnh hoặc quạt hút gió cưỡng bức để tăng tốc độ bay hơi.

6. Tính toán hướng nhà đón nắng hợp lý

Tại miền Nam (như Tây Ninh), hướng nhà kính phơi nên quay về Đông Nam – Tây Bắc để đón nắng sáng, tránh gió tây khô nóng buổi chiều. Cách bố trí này giúp bùn khô đều, rút ngắn thời gian phơi.

7. Chú trọng móng và cột trụ kiên cố

Vì bùn ao có độ ẩm cao và dễ gây lún, phần móng cần đổ bê tông M200 hoặc M250, sâu 30-50cm tùy địa chất. Cột thép nên được chôn bê tông hoặc dùng chân đế bắt bu-lông để đảm bảo độ bền lâu dài.

8. Kiểm soát độ ẩm và nhiệt độ bên trong

Lắp thêm cảm biến nhiệt - ẩm nếu phơi bùn dược liệu hoặc bùn sinh học để đảm bảo khô đều mà không bị mất cấu trúc. Nhiệt độ lý tưởng khi phơi bùn trong nhà kính dao động 35-45°C.

9. Tận dụng năng lượng mặt trời tối đa

Nên sử dụng thiết kế mái vòm hoặc mái đôi để tăng diện tích hấp thụ ánh sáng. Kết hợp thêm vật liệu phản quang nền giúp tăng hiệu suất bay hơi của bùn mà không tốn điện năng.

10. Đảm bảo an toàn khi vận hành

Khu vực phơi cần có lối đi riêng, tránh trơn trượt do bùn ướt. Các khung kèo, giằng phải được cố định chắc chắn để chống lốc xoáy và gió mạnh mùa mưa.

11. Phân khu phơi rõ ràng theo độ ẩm bùn

Bùn tươi, bùn đã qua ép, và bùn tái sử dụng nên phơi ở các khu riêng biệt để kiểm soát thời gian phơi và độ khô đồng đều, tránh lẫn tạp chất hoặc vi sinh gây mùi.

12. Chú ý vệ sinh và bảo dưỡng định kỳ

Sau mỗi chu kỳ phơi, cần rửa sạch bề mặt nền, kiểm tra màng phủ và khung thép. Mỗi 6 tháng nên vệ sinh màng để tăng khả năng xuyên sáng, hạn chế rong rêu bám.

13. Bổ sung thiết bị hỗ trợ phơi trong mùa mưa

Lắp quạt gió tuần hoàn hoặc máy sấy phụ trợ giúp rút ngắn thời gian phơi khi nắng yếu. Nếu phơi bùn trong mùa mưa Tây Nam, nên có mái hiên phụ để tránh mưa hắt.

14. Tuân thủ tiêu chuẩn môi trường

Khi phơi bùn ao nuôi tôm, bùn thủy sản, cần tuân thủ quy định xả thải và xử lý mùi. Có thể sử dụng chế phẩm vi sinh để giảm mùi và tăng khả năng phân hủy sinh học.

15. Lựa chọn đơn vị thi công chuyên nghiệp

Đây là yếu tố quan trọng nhất quyết định độ bền và hiệu quả phơi. Nên chọn các đơn vị có kinh nghiệm thiết kế – lắp đặt nhà kính phơi chuyên dụng như Xuân Nông, đơn vị đã triển khai nhiều dự án tại Tây Ninh, Long An, Bến Tre... với giải pháp tối ưu từng loại bùn và khí hậu địa phương.

Nếu quý khách cần tư vấn thiết kế và thi công trọn gói, Xuân Nông sẵn sàng đồng hành cùng bà con trong mọi dự án nhà kính phơi sấy.

- Địa chỉ: 352C, đường 30/4, P. Xuân Khánh, Q. Ninh Kiều, TP. Cần Thơ

- Website: https://xuannong.vn/

- Hotline: 0901 087 973

- Zalo: 0889 008 222