GIÁ THỂ TRỒNG CÂY TẠI NHÀ: PHÂN LOẠI, CÔNG DỤNG VÀ LƯU Ý KHI SỬ DỤNG

Nói thật, nếu không có giá thể phù hợp thì dù bạn chăm bón ra sao, cây cũng dễ tụt mood, còi cọc, thậm chí chết yểu. Vì vậy, việc lựa chọn, phối trộn và sử dụng giá thể đúng cách là điều bắt buộc phải biết nếu bạn muốn cây nhà mình xanh tươi, khỏe mạnh, phát triển mạnh mẽ. 

Phân loại giá thể trồng cây tại nhà

Giá thể hữu cơ

Giá thể hữu cơ là loại được tạo thành từ các vật liệu thiên nhiên có khả năng phân hủy, cung cấp dinh dưỡng và cải thiện cấu trúc đất:

• Mụn dừa: Là lớp vỏ xơ từ trái dừa, giữ ẩm cực tốt, thoáng khí, nhẹ nhàng giúp rễ phát triển khỏe, rất phổ biến trong trồng rau sạch và hoa kiểng. Đặc biệt, mụn dừa có khả năng chống nấm bệnh và tạo môi trường thân thiện cho vi sinh vật có lợi phát triển.

• Xơ dừa: Loại mịn hfơn mụn dừa, thường dùng để trồng lan và các loại cây cảnh ưa thoáng, giúp tăng độ xốp, chống nén chặt cho giá thể.

• Than bùn: Đây là lớp hữu cơ được hình thành từ thực vật chết trong các đầm lầy, có khả năng giữ nước và dinh dưỡng rất cao nhưng tính axit hơi cao (pH từ 3.5 – 4.5) nên cần cân chỉnh khi dùng. Than bùn giúp đất tơi xốp, tạo điều kiện phát triển bộ rễ mạnh mẽ.

• Trấu hun: Là lớp vỏ trấu đã được xử lý bằng cách hun nóng, có khả năng chống mối mọt và giữ ẩm khá tốt. Trấu hun còn giúp giá thể nhẹ, thoáng khí, đặc biệt phù hợp với các loại rau sạch và cây ăn quả nhỏ.

Giá thể vô cơ

Các vật liệu vô cơ được tạo ra từ khoáng chất hoặc vật liệu nhân tạo, không phân hủy và bền lâu:

• Perlite: Là hạt khoáng được nung ở nhiệt độ cao tạo ra các bọt khí bên trong, giúp tăng khả năng thoát nước và thông khí trong giá thể. Perlite nhẹ, không hút nước nhiều, thường dùng phối trộn để chống úng và tăng độ xốp cho giá thể.

• Vermiculite: Hạt khoáng nhẹ, có khả năng giữ ẩm tốt hơn perlite và còn giữ một phần dinh dưỡng cho cây. Vermiculite rất hiệu quả trong việc giữ cân bằng nước cho cây, giúp bộ rễ luôn ẩm mà không bị úng.

• Đá trân châu (expanded clay aggregate): Những viên đất nung nhẹ, tròn đều, thường dùng trong thủy canh hoặc các hệ thống trồng cây không cần đất. Đá trân châu giúp thoáng khí cực tốt, dễ tái sử dụng và làm sạch.

• Cát sạch: Có kích thước hạt lớn, giúp tăng khả năng thoát nước và tránh hiện tượng đất bị nén chặt, đặc biệt hiệu quả với các cây ưa đất thoáng và khô hạn.

Giá thể tổng hợp và phối trộn

Giá thể tổng hợp là sự phối trộn khoa học giữa các loại giá thể hữu cơ và vô cơ nhằm tận dụng ưu điểm của từng thành phần, tạo môi trường tối ưu cho từng nhóm cây. Ví dụ: mụn dừa + perlite, trấu hun + vermiculite hoặc đất thịt + cát + phân hữu cơ.

Công dụng thiết thực của giá thể trong trồng cây tại nhà

 Giữ ẩm vừa đủ, tránh khô hạn và úng ngập

Giá thể có khả năng giữ nước giúp cây không bị thiếu nước giữa các lần tưới, đồng thời thoát nước tốt để tránh úng ngập – nguyên nhân chính gây thối rễ, chết cây. Nếu giá thể giữ nước kém, rễ sẽ bị khô, cây còi cọc, còn giữ nước quá nhiều thì rễ lại ngập úng, bệnh phát sinh.

Tạo điều kiện thoáng khí, cung cấp oxy cho rễ

Rễ cây cần oxy để hô hấp, sản sinh năng lượng nuôi cây phát triển. Giá thể có cấu trúc xốp, thoáng khí giúp rễ thở tốt, hạn chế hiện tượng ngộp rễ.

Giữ lại và cung cấp dinh dưỡng cho cây

Giá thể là nơi tích trữ phân bón và các khoáng chất, làm nhiệm vụ giữ lại dinh dưỡng để rễ hấp thụ từ từ, giúp cây phát triển bền vững và khỏe mạnh.

Ổn định cây, tạo nền tảng cho bộ rễ phát triển

Giá thể vừa phải giúp rễ bám chắc vào nền, cây đứng vững, không bị ngã đổ khi gió to hoặc tưới nước mạnh.

Nói thật, có một giá thể chất lượng đúng nghĩa, bạn sẽ thấy cây lên khỏe, phát triển phổng phao, người trồng cũng phấn chấn, mát lòng mát dạ hẳn!

Lưu ý quan trọng khi lựa chọn và sử dụng giá thể trồng cây tại nhà

Phù hợp với từng loại cây, từng giai đoạn sinh trưởng

Mỗi loại cây có nhu cầu khác nhau về độ giữ ẩm, thoáng khí và dinh dưỡng. Cây cảnh ưa đất xốp, thoáng thì ưu tiên mụn dừa phối perlite. Cây ăn quả hoặc rau cần nhiều dinh dưỡng thì nên dùng giá thể giàu hữu cơ, tơi xốp. Thậm chí, cùng một cây, giai đoạn phát triển rễ và ra hoa lại cần loại giá thể khác nhau để tối ưu nhất.

Kiểm tra pH và điều chỉnh giá thể

Một số giá thể hữu cơ như than bùn có tính axit cao, cần điều chỉnh pH bằng cách thêm vôi bột hoặc các vật liệu trung tính để đảm bảo pH nằm trong khoảng từ 5.5 đến 7. Đây là khoảng pH “vàng” giúp cây hấp thu dưỡng chất hiệu quả nhất.

Vệ sinh, xử lý giá thể trước khi dùng

Giá thể hữu cơ dễ bị nhiễm khuẩn, nấm bệnh hoặc chứa mầm sâu hại. Nên xử lý bằng cách phơi nắng, hấp nhiệt hoặc dùng các chế phẩm sinh học để diệt mầm bệnh, tránh lây lan vào cây trồng.

Thay mới, bổ sung định kỳ

Giá thể lâu ngày sẽ bị phân hủy, mất độ xốp và giảm khả năng giữ nước – dinh dưỡng. Cần bổ sung hoặc thay mới định kỳ tùy loại cây và môi trường trồng để duy trì chất lượng giá thể tốt nhất.

Tránh sử dụng giá thể cũ, nén chặt hoặc quá nhiều đất vườn chưa xử lý

Đất vườn thường có thành phần không đồng đều, dễ nén gây thiếu oxy cho rễ, hoặc chứa mầm bệnh, ký sinh trùng.

Hướng dẫn phối trộn giá thể chuẩn chỉnh cho các loại cây trồng tại nhà

Cây kiểng lá và cây cảnh trong nhà

• Mụn dừa (40%) + Perlite (30%) + Đất thịt sạch (20%) + Phân hữu cơ hoai mục (10%)
  Hỗn hợp này giúp cây thoáng rễ, giữ ẩm đủ dùng và giàu dinh dưỡng, phù hợp với nhiều loại cây cảnh phổ biến.

Rau sạch và cây ăn quả nhỏ

• Trấu hun (30%) + Vermiculite (30%) + Đất thịt (30%) + Phân hữu cơ (10%)
  Giá thể giữ ẩm tốt, thoáng khí và giàu dinh dưỡng, tăng năng suất rau và trái.

Cây lan và các loại cây ưa thoáng, khô hạn

• Xơ dừa (50%) + Perlite (40%) + Than củi nhỏ (10%)
  Tạo môi trường thoáng khí, giúp rễ khỏe, tránh úng.

Kinh nghiệm thực tế giúp cây khỏe mạnh từ giá thể

• Đừng tiếc tiền hay thời gian để chọn giá thể tốt nhé! Có người cứ tiết kiệm mà mua giá thể rẻ, rồi hối hận khi cây cứ còi cọc.
• Thường xuyên kiểm tra độ ẩm giá thể bằng tay, tránh tưới quá nhiều.
• Nếu cây bị bệnh, đừng quên kiểm tra ngay giá thể có bị nén chặt, úng hay chứa mầm bệnh không. Tái sử dụng giá thể sau khi xử lý đúng cách, vừa tiết kiệm vừa bền vững.

Những câu hỏi thường gặp về giá thể trồng cây

Giá thể trồng cây là gì?
Giá thể là vật liệu trung gian thay thế đất để giữ nước, dinh dưỡng và không khí cho rễ cây phát triển tốt.

Có những loại giá thể trồng cây nào phổ biến?
Các loại giá thể thường dùng gồm: đất thịt, mụn dừa, xơ dừa, than bùn, đá perlite, vermiculite, trấu hun, vỏ cây mục.

Tại sao phải sử dụng giá thể khi trồng cây?
Giá thể giúp giữ ẩm, thoáng khí, cung cấp dinh dưỡng và hạn chế sâu bệnh cho cây, tăng tỷ lệ sống và năng suất cây trồng.

Giá thể nào giữ nước tốt nhất?
Xơ dừa, mụn dừa và than bùn là những loại giá thể giữ nước rất tốt, phù hợp với nhiều loại cây trồng.

Có những loại giá thể trồng cây công nghiệp nào hiện nay?
Hiện có các loại giá thể chế biến sẵn như viên nén xơ dừa, viên đất nung, đá perlite, trấu hun xử lý, tiện lợi cho trồng cây trong nhà kính hoặc thủy canh.

Giá thể là một yếu tố thiết yếu quyết định sự thành công hay thất bại của việc trồng cây tại nhà. Hiểu rõ đặc điểm, công dụng và cách chọn lựa, phối trộn giá thể đúng chuẩn sẽ giúp người làm vườn, dù là mới hay có kinh nghiệm, chạm tay vào một không gian xanh mướt, cây cối xanh tươi, bền vững.

Quý Khách hàng vui lòng liên hệ Cây giống Cần Thơ qua các kênh sau để được đội ngũ kỹ sư hỗ trợ nhanh chóng và chu đáo:

- Địa chỉ: 352C, đường 30/4, P.Xuân Khánh, Q. Ninh Kiều, TP. Cần Thơ

- Website: https://caygiongcantho.vn/

- Hotline: 0901 087 973

- Zalo: 0889 008 222